د ۲۴ عقرب , ۱۳۹۵
د تیرې جمعې په ورځ په کابل کې د لوی افغانستان تحریک له لورې یوه ورځنی سیمینار وشو چې د کابل، پښتونخوا، بلوچستان او وزیرستان ترڅنګ د هیواد له بیلا بیلو ولایتونو څخه په کې په سلګونو تنو سیاسي او قومي مشرانو، لیکولانو، دولتي چارواکیو، مدني فعالانو او د لوی افغانستان ارمانجنو ګډون کړی وو او د لوی افغانستان د جوړیدو او ډیورنډ د نامنلې او تپل شوې کرښې په اړه یې په زړه پورې ویناوې وکړې، دوی په خپلو ویناوو کې وویل: دغه ګرښه چې د هیواد پر سینه تیره شوې ده، هیڅ راز قانوني ارزښت نه لري.
د قرآن کریم له تلاوت او ملی سرود څخه وروسته د دغه شاندارې غونډې په پرانیستونکې وینا کې د دغه تحریک د رهبري شورا غړي حبیب الرحمن تاثیر وویل: دا چې نن تاسو د لوی افغانستان تحریک له لورې راغونډ شوي یاست، نو د دغه تحریک موخه او مقصد یواځې او یواځې د ډیورنډ د تورې او منحوسې کرښې دواړو غاړو ته د بیل سویو افغانانو ترمنځ د سیاسي، ذهني او فکري، یووالي ترڅنګ د فزیکي یووالی له پاره هلې ځلې کول دي، لوی افغانستان تحریک له خورو ورو افغانانو، افغان دولت، قامي تحریکونو، سیاسي مشرانو او د ډیورنډ کرښې دواړو خواوو ته له پرتو قامونو، څخه د یووالي په لاره کې د مرستې غوښتنه کوي.
تاثیر په خپلو خبرو کې زیاته کړه: لوی افغانستان تحریک په دې باور دی چې ترڅو پورې له امو ترمارګلې او همدارنګه له بدخشانه تر سیوۍ، پښین او بوري پورې ویشل شوې خاوره بېرته یو وجود او یو وطن نه وي ګرځیدلې تر هغې پورې به همدا ډول په پردیو جګړو کې ښکیل او ستونځمن ژوند تیروي، لوی افغانستان تحریک له امو ترمارګلې له بدخشانه تر سیوۍ، د خورو ورو افغانانو د قام، مذهب، ژبې او کلتور درناوی کوي او دغه ټول د دغه هیواد وګړي بولي او ورته درناوی کوي.
نوموړي ویل: د لوی افغانستان تحريک د نوامبر دولسمه نېټه د ۱۸۹۳ مېلادي کال تش په نوم لوز نامه چې د امير عبدالرحمن خان او ډيورنډ تر منځ لاسليک شوې ده، ناروا تړون بولي، نو په دې اساس د لوی افغانستان تحريک د لوی افغانستان د جوړولو تکل يواځې د یو قوم داعيه نه، بلکې دا په افغانستان کې د ټولو میشتو قومونو لکه: د پښتنو، تاجکو، هزاروو، ازبکو، ترکمنو، بلوڅو، قزلباشو، پښیانو او نورو ټبرونو ګډه داعيه ده، دغه تحريک د لوی افغانستان د جوړولو، په لوی افغانستان کې د قانون د حاکميت ترڅنګ د قومي، مذهبي، ژبني او سیمه ییزو تعصباتو پر وړاندې غښتلې مبارزه کوي.
د غونډې به جریال کې د لوی افغانستان تحریک مشر جمیل وقار د ډیورنډ کرښې په وړاندې خاموشي ناروا وبلله او ويې ویل: تاسو ته بهتره معلومه ده چې ډیورنډ د ټولو نړیوالو موازینو خلاف د افغانستان د وخت په واکمن امیر عبدالرحمن خان جبراً تحمیل شوه او کاملاً یو طرفه توافق لیک و، چې د نړیوالو میثاقونو او بین المللي معیارونو پر اساس هیڅ راز حقوقي ارزښت نه لري، په دې برخه کې په نړیوالې ټولنې غږ کوم چې له ۱۲۳ کلونو وروسته د نړیوالو اصولو په رڼا کې دې برحقې داعیې ته د رسېدو لپاره د خورو ورو افغانانو غوښتنې ته لبیک ووايي او د تېر په څېر ناروا خاموشي اختیار نه کړي، ځکه دا له ستر افغان ملت سره تاریخي جفا ده.
له شمالي وزیرستان څخه راغلي سیاسي مشر ملک نثار علي خان داوړ په غونډه کې په زړه پورې او عالمانه وینا وکړه او ویې ویل: افغان دولت، د کرښې دواړو غاړو ته پراته قومونه او ټول افغانان دي د دغې کرښې په ورانولو کې ونډه واخلي، هغه زیاته کړه: په ازاد افغانستان کې چې کوم قومونه ژوند کوي هغه ښه دي، خو موږ چې ژوند کوو ژوند مو غلام دي، موږ تر پردي امر، تر پردي قانون او پردي واک لاندې اوسیږو او تر څو پورې چې دا کرښه له منځه وړل شوې نه وي تر هغې پورې به د کرښې دواړو لوریو ته پراته قومونه ځپل کیږي.
دا چې د پاکستان او یا هم د هغوی د لاسپوڅو له لورې د ډیورنډ کرښې د لاسلیک خبره کیږي، نو د غور پخواني والي او د افغانستان نوین څېړنیز مرکز مشر ښاغلي عبدالله هیواد په خپله اوږده او عالمانه وینا کې یادونه وکړه چې له ډیرو څیړنو څخه وروسته دې نتیجې رسیدلي یو چې د ډیورنډ او امیر عبدالرحمن خان ترمنځ هیڅ ډول موافقتنامه نه ده لاسلیک شوې، د ده په خبره کوم خلګ چې د دې لوزنامې خبرې کوي دا دروغ او بې ځایه خبرې دي.
په دغه غونډه کې د افغان ولسمشر علمي سلاح کار لال پاچا ارمون وینا وکړه او په خپلو خبرو کې يې د ډیورنډ کرښې شتون یوه خیالي او دروغژنه معامله وبلله، له هغه وروسته د ودان افغانستان ګوند مشر اباسین بریال په خپلو خبرو کې وویل: هغه وخت رارسیدلی دی چې افغانان په ځانګړې توګه په محکوم افغانستان کې خلګ له پاکستانڅخه په ازادۍ لاس پورې کړي.
په دغه غونډه کې چې په افغانستان کې د میشتو قامونو د ګډ نمایش ننداره هم وړاندې شوه ډیری نورو کسانو هم ویناوې وکړې چې په کې د افغان پارلمان غړې ناجیه توتاخیلې د افغان ځوانانو پارلمان ریس اغا محمد قریشي، د پکتیکا پخواني والي امین الله شارق، سیاسي شنونکيو نورالاحد ، قرات شمس، مصباح هزاره، لیکوال او د ځوانانو د پارلمان غړي شعیب غروال او ځینې نور ګډون وال شامل وو، دوی د لوی افغانستان تحریک دغه لومړنۍ غونډه وستایله او ویې ویل چې ډیر لوی کار ته یې ملاتړلې ده، غونډه د انجنیر احسان الله صدیق له لورې د لوی افغانستان تحریک د اعلامیې په لوستلو سره پای ته ورسیده.
نظرات شما عزیزان: